NEDERLAND - Zoals altijd bereiden we ons voor op de van oudsher drukste nacht van het jaar: de viering van oud en nieuw. Voor de meeste mensen is het een gezellige nacht, die een bijzondere herinnering zal nalaten omdat het de laatste jaarwisseling is waarbij er vuurwerk afgestoken mag worden op straat. De nieuwjaarsnacht zal ongetwijfeld veel van de politiemedewerkers vragen. ‘We willen dat de jaarwisseling voor iedereen zo veilig mogelijk verloopt: voor burgers, collega’s en collega-hulpverleners.’


De meeste mensen zullen de overgang naar het nieuwe jaar feestelijk inluiden. De politie investeert vooraf veel in samenwerking met gemeenten en andere partners om de jaarwisseling feestelijk te laten verlopen. Op allerlei plekken zijn er initiatieven om van oud en nieuw een feest te maken. Maar de politie houdt er uiteraard rekening mee dat de nieuwjaarsnacht op verschillende plaatsen onrustig kan verlopen. ‘Het is niet te voorspellen of het aankomende vuurwerkverbod zal leiden tot meer incidenten en excessen deze jaarwisseling’, zegt Paul Entken, nationaal commandant NSGBO Jaarwisseling. Deze Nationale Staf Grootschalig en Bijzonder Optreden houdt de situatie in het land tijdens oud en nieuw in de gaten, coördineert de politie-inzet en geeft leiding op strategisch niveau. ‘In onze voorbereiding houden wij altijd rekening met de mogelijkheid van een hectische jaarwisseling. We zullen onze handen eraan vol hebben.’

De jaarwisseling is voor de politie en andere hulpdiensten de drukste nacht van het jaar. ‘Onze prioriteit ligt bij het veilig laten verlopen van de jaarwisseling voor burgers, collega’s en collega-hulpverleners’, zegt Entken. ‘Op veel plekken in Nederland verloopt de jaarwisseling gezellig en feestelijk. Maar dit is helaas niet overal het geval.’

Mikpunt

Het gebruik van vuurwerk – al dan niet in combinatie met alcohol en vernielzucht – leidt iedere jaarwisseling weer op meerdere plekken tot een sfeer van wetteloosheid met veel incidenten. Daarbij zijn politie en hulpverleners vaak het mikpunt. Alleen al tijdens de afgelopen jaarwisseling kregen 295 politiemensen en 44 hulpverleners te maken met agressie en geweld.

Met meer vuurwerk in omloop is de kans op ongelukken groter, stelt Ko Minderhoud, nationaal coördinator vuurwerk bij de politie. ‘Als er tijdens oud en nieuw geweld tegen politiemensen wordt gebruikt, dan gebeurt dat vaak met illegaal verhandelde spullen. Maar ook met in de winkel verkocht ‘gewoon’ vuurwerk worden collega’s belaagd. Denk aan cakeboxen die op de schouder worden genomen en gericht op politiemensen en hulpverleners.’ Entken: ‘Hulpverleners bekogelen met vuurwerk gaat alle perken te buiten. We doen aangifte van poging tot doodslag wanneer vuurwerk naar ons wordt gegooid en geven prioriteit aan de opsporing van verdachten.’

Opsporen en handhaven

‘Rond de jaarwisseling zijn er veel en ook heftige incidenten en dat vraagt veel van ons’, aldus Entken. Op oudjaarsavond en in de nieuwjaarsnacht zijn er daarom meer politiemensen in dienst. ‘Op de meldkamer zijn we maximaal opgeschaald en werken we zelfs met een dubbele bezetting. Ondanks deze inzet kunnen we het aantal meldingen doorgaans niet aan. Bij incidenten moeten we keuzes maken en handhaven we daar waar dit het meest nodig is.’ Minderhoud vult aan dat het belangrijk is dat de samenleving inziet dat vuurwerk zijn onschuld kwijt is. ‘Onze aanpak is erop gericht om te voorkomen dat verboden zwaar vuurwerk op straat komt. We kunnen opsporen, we kunnen handhaven, maar 100% voorkomen dat dit verboden vuurwerk - soms met de kracht van een handgranaat - misbruikt wordt, kunnen we niet.’

Aanpak vanuit gemeenten en partners

Gedurende het jaar volgt de politie de lokale bestuurders bij het investeren in de lokale contacten en initiatieven en is er te zien dat in veel gemeenten hiermee mooie resultaten worden geboekt. Zo is er bijvoorbeeld intensief contact met sleutelfiguren en jongeren in de wijken, denk aan buurtvaders en -moeders die in contact staan met lokale groepen. De politie ziet dat deze aanpak op veel plekken in het land zijn vruchten afwerpt en bijdraagt aan een veilige nieuwjaarsnacht. Een voorbeeld hiervan is Huizen, waar – na een jaar met flinke ongeregeldheden – afgelopen jaar door een gerichte en succesvolle aanpak een veilige jaarwisseling is geweest. 'Zo’n aanpak ter preventie starten wij niet alleen en ook niet vlak voor de jaarwisseling. Dit doen wij met veel partners samen en loopt ook al het gehele jaar door, aldus burgemeester Niek Meijer van de gemeente Huizen. 'We kunnen ongeregeldheden nooit uitsluiten, maar we hebben wel gezien en gemerkt dat we hiermee aan de voorkant van het probleem komen. Het heeft effect en het biedt ons de mogelijkheid om met de doelgroep en ouders het echte gesprek te voeren over wat er nodig is. Als men dat niet wil, dan gaan we begrenzen. Het effect hiervan het afgelopen jaar was een ontspannen jaarwisseling. Ik heb er vertrouwen in dat deze aanpak goed werkt in onze gemeente.'

Wat kunt u zelf doen?

Ook buurtbewoners zelf spelen een belangrijke rol. Entken: ‘Voorkom risico’s en koop alleen vuurwerk via de officiële vuurwerkverkooppunten in Nederland en vanaf het moment dat dit mag.’ Daarnaast doet de politie de oproep om via de juiste kanalen meldingen te maken:

  • Is er sprake van vuurwerkoverlast en is er geen zicht op de veroorzaker(s)? Meld de overlast bij de gemeente.
  • Is de vuurwerkoverlast nu aan de gang én heeft u zicht op de dader(s)? Bel dan de politie via telefoonnummer 0900-8844.
  • Illegale handel en opslag van verboden vuurwerk levert levensgevaarlijke situaties op. Heeft u hierover informatie: meld dit bij de politie via 0900-8844 of anoniem via M. 0800 7000 of via Meldmisdaadanoniem.nl.