NEDERLAND - Het Openbaar Ministerie eist gevangenisstraffen van 5 jaar en 2 jaar (waarvan 8 maanden voorwaardelijk) tegen twee verdachten die een organisatorische, leidende en aansturende rol hadden in oplichting van ouderen door gebruik te maken van nepagenten. “Verdachten hebben zich met behulp van een uiterst geraffineerd belscript voorgedaan als politieagenten om ouderen wijs te maken dat hun geld of sieraden niet meer veilig waren. In hoog tempo hebben ze op slinkse, berekende en ronduit laffe wijze ernstig misbruik gemaakt van het vertrouwen van oudere slachtoffers in de politie. Ze hebben een spoor van vernieling achtergelaten”, aldus de officieren van justitie vandaag tijdens de motivering van de strafeis in de rechtbank in Zutphen.

Tijdens de zitting vandaag ging het OM uitgebreid in op de werkwijze van deze twee verdachten. Er was sprake van een goed georganiseerde, professionele, en (helaas) erg succesvolle criminele organisatie, met maar één drijfveer: geld en sieraden afhandig maken van zoveel mogelijk slachtoffers op leeftijd, waarbij ze anderen doelbewust telkens hebben ingezet bij het bereiken van dat doel. En daarbij werden ook voorwerpen van grote persoonlijke betekenis meegenomen; trouwringen van overleden echtgenoten, sieraden die generaties lang in de familie waren. “Deze symbolen van liefde, herinnering en verbondenheid werden ook afgenomen zonder een greintje medelijden met de slachtoffers.”

De slachtoffers, veelal de leeftijd van de zeventig ver gepasseerd, woonden onder meer in Velp, Gorssel en Apeldoorn, maar ook buiten Oost-Nederland, in Lisse, Purmerend en Hendrik-Ido-Ambacht.

Het beeld van de werkwijze van de verdachten uit inbeslaggenomen telefoons, waarmee de fraude werd gepleegd, omschrijft het OM als ‘ontluisterend’. Uit chatgesprekken blijkt dat via een crimineel netwerk anderen werden geregeld die de risicovolle rollen op zich namen – onder andere die van ophaler van kostbare goederen bij de woningen van slachtoffers, terwijl de verdachten zelf op veilige afstand in het zogeheten callcenter zaten en zich onaantastbaar waanden. In snapchatgesprekken werden gegevens van slachtoffers gedeeld, op internet opgezochte namen van wijkagenten doorgegeven –om zich vervolgens tegen slachtoffers als die mensen voor te doen- en de buit besproken. Deze berichten zijn niets verhullend en laten de handel en wandel zien van de verdachten in hun hoedanigheid als doorgewinterde oplichters.

De 27-jarige verdachte uit Amsterdam had een leidinggevende rol. Hij onderhield het netwerk van nepagenten en chauffeurs en bepaalde in welke regio werd ‘gewerkt’. Zijn vriendin, een 23-jarige vrouwelijke Amsterdamse verdachte had vooral ondersteunende taken: ze zocht en vond slachtoffers in telefoongidsen en belde hen –met vaste belscripten- op. “De werkwijze was even doortrapt als lafhartig. Door zich uit te geven als politieagenten, wisten zij het vertrouwen van ouderen te winnen, om hen vervolgens financieel zo veel als mogelijk leeg te trekken.”

Het OM neemt deze vorm van criminaliteit hoog op: “Dit is een misdaad die niet alleen hun portemonnee vulde, maar ook diepe wonden sloeg bij de slachtoffers. De gevolgen van het handelen van deze verdachten zijn schrijnend. Deze ouderen hebben na zo’n telefoontje hun deur niet meer open durven doen. Hebben bij elk telefoontje getwijfeld of het oprecht is. Ze zijn achterdochtig en angstig geworden en soms zelfs getraumatiseerd. Deze slachtoffers voelden zich vaak niet meer veilig in hun eigen huis. Slachtoffers die juist bescherming verwachtten van de politie, en in plaats daarvan slachtoffer werden van hun vertrouwen in rechtsdienaars met schaamte, wantrouwen en angst tot gevolg.”

Vandaag werd aan de rechtbank voorgelegd dat hier sprake is van een ernstiger strafbaar feit dan ‘zomaar’ een oplichtingszaak en het OM is dan ook van mening dat een ferme gevangenisstraf passend en geboden is: “De ernst zit in het feit dat slachtoffers, hun familieleden en anderen uit hun omgeving (misschien straks wel een hele generatie) in de nabije toekomst niet meer durven open te doen voor de politie; dat is maatschappij ontwrichtend. Dit zijn niet zo maar oplichtingszaken, waarbij er een babbeltruc is gebruikt. Dit gaat om nepagent zaken en daar past echt een ander, hoger oriëntatiepunt bij.”

De officieren van justitie benadrukte vandaag tijdens de zitting dat fraude door nepagenten is uitgegroeid tot een ware plaag. Per dag ontvangt de politie gemiddeld 34 meldingen van slachtoffers die te maken hebben gehad met nepagenten; meer dan 12.000 per jaar. Het OM: “En dit is maar een fractie van de daadwerkelijke cijfers. Slachtoffers die de babbeltruc door hebben, nemen niet altijd de moeite om het gesprek te melden bij de échte politie. En hoe triest het ook is, een deel van de slachtoffers verkeerd tot op de dag van vandaag nog in de veronderstelling dat hun kostbaarheden veilig opgeborgen liggen in de kluis bij de politie.”